Niska samoocena może mieć różne źródła. Najczęściej odpowiadają za nią wydarzenia z okresu dzieciństwa, przekonania wyniesione z domu oraz wzorce z najbliższego otoczenia. Przedstawiamy cztery czynniki, które prowadzą do obniżenia samooceny.
Niska samoocena? Samoakceptacja to pierwszy krok do jej podniesienia?
Przyczyna pierwsza: kary oraz krytyka ze strony rodziców i innych opiekunów
W książce pt. „Przezwyciężanie niskiego poczucia własnej wartości” dr Melanie Fennel z Oddziału Psychologii Klinicznej Warneford Hospital w Oksfordzie jako jeden z głównych powodów niskiej samooceny wymienia złe traktowanie ze strony otoczenia w okresie dzieciństwa. Surowe i nieprzewidywalne kary, brak uwagi oraz przemoc sprawiają, że dzieci zaczynają uważać się za niewystarczająco dobre, aby być traktowanymi w odpowiedni sposób. Dziecko, zamiast oceniać swoich opiekunów jako złych, zaczyna wierzyć w to, że zasługuje na kary.
Przyczyna druga: podłoże psychiczne wpływające na samoakceptację
Niska samoocena jest jednym z objawów depresji, zaburzenia osobowości lub nerwicy. Zaleca się wówczas leczenie pod okiem ekspertów.
Przyczyna trzecia: brak dobrych wspomnień
Niekiedy o niskiej samoocenie nie decydują dramatyczne wydarzenia z dzieciństwa, ale brak wystarczającej ilości pozytywnych wrażeń. Może to dotyczyć jedynie wybranej sfery życia, związanej na przykład z relacjami z innymi, lub całokształtu doświadczeń. Osoby cierpiące na niską samoocenę właśnie z tego powodu mogą uważać, że zmarnowały swoje dotychczasowe życie, przez co trapią je wyrzuty sumienia. Dotyczy to również tych, którzy dorastali w rodzinach, gdzie nie mówi się zbyt wiele o uczuciach i nie okazuje się ich bezpośrednio.
Przyczyna czwarta: niespełnianie wymogów rodziców lub grupy rówieśników
Kolejnym istotnym powodem niskiej samooceny i braku samoakceptacji są doświadczenia z dzieciństwa i wieku dorastania związane z dostosowaniem się do standardów panujących w danym środowisku. Rodzice mogą bardzo skrzywdzić swoich potomków, jeśli przenoszą na nich swoje niespełnione ambicje. Jeszcze większą szkodę mogą wyrządzić rówieśnicy, którzy w pewnym momencie dorastania stają się dla nastolatka najważniejsi. Bycie odrzuconym lub nękanym przez otoczenie może znacząco pogorszyć sposób postrzegania samego siebie.
Nad niską samooceną można pracować z coachem. Ważne, by na początku określić, jakie są możliwości zmiany zastanego stanu. Poprzez codzienne praktyki monitorowane w relacji z coachem bardzo szybko możesz zaobserwować zmianę.
Zespół Process Coach